Hẹp động mạch chi dưới nhưng nhầm tưởng bệnh xương khớp

Bệnh nhân Nam 63 tuổi, đau chân hai tháng cứ ngỡ do khớp tuổi già, sau khi khảo sát phát hiện hẹp động mạch chân trái gây thiếu máu và đau chân. 

 Đau nhức, tê bì chân là biểu hiện của nhiều tình trạng bệnh như cột sống, thần kinh – cơ, mạch máu. Mạch chân phải của bệnh nhân rõ nhưng mạch chân trái rất yếu, chụp CT động mạch chậu chung bên trái hẹp rất nặng do vôi hóa lòng mạch, kèm xơ vữa động mạch chủ bụng nhiều vị trí. “Đây là nguyên nhân khiến lưu lượng máu đến nuôi chân trái giảm nghiêm trọng, bệnh nhân đau cách hồi, nhức mỏi chân kéo dài”.

Động mạch chủ là mạch máu lớn nhất trong cơ thể, xuất phát từ tim rồi đi xuống ngực và bụng. Khi động mạch chủ đến vùng rốn sẽ tách ra để tạo thành hai nhánh động mạch chậu chung hai bên đưa máu xuống nuôi hai chân.

 Trước đây người bệnh bị hẹp động mạch chậu có triệu chứng cần được phẫu thuật bắc cầu mạch máu qua chỗ hẹp để dẫn dòng máu qua khỏi chỗ bị tắc nghẽn. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ như chảy máu sau mổ, hình thành huyết khối, nhiễm trùng, quá trình hồi phục lâu. Hiện, bác sĩ ưu tiên chọn kỹ thuật can thiệp nội mạch để điều trị. Kỹ thuật này giải quyết tốt thương tổn, ít đau, người bệnh hồi phục nhanh.

Trường hợp vôi hóa gây hẹp động mạch chậu như bệnh nhân trên, nếu nong và đặt stent lưới như thông thường, mạch máu có thể bị nứt vỡ, dòng máu thoát ra theo những khe lưới gây biến chứng nguy hiểm. Để đảm bảo an toàn, ê kíp chọn loại stent có màng bọc bên ngoài (Covered Stent) làm bằng vật liệu nhân tạo, giúp máu chỉ đi trong stent mà không thoát ra ngoài.

 

Chỗ hẹp được nong và đặt stent (trái) và sau khi nong thành công (phải). 

 

Sau một giờ thủ thuật, bác sĩ đã đặt một stent có màng bọc ở vị trí hẹp. Màng bọc trở thành lá chắn ngăn máu thoát ra ngoài. Đoạn mạch tắc hẹp được tái thông, đưa máu xuống nuôi chi dưới dễ dàng. Sau một ngày, bệnh nhân hết đau bắp chân, đi lại bình thường không còn cảm giác đau tê, xuất viện không biến chứng.

Hẹp tắc động mạch chậu là bệnh lý động mạch ngoại biên, do mảng xơ vữa tích tụ lâu ngày dẫn đến hẹp mạch máu. Theo thời gian, lòng động mạch bị thu hẹp dần gây hẹp động mạch chậu mạn tính. Nếu một mảng xơ vữa bong tróc trôi xuống chân làm thuyên tắc động mạch bên dưới gây thiếu máu cấp tính nguy kịch cho chân.

Các chuyên gia cho hay hẹp động mạch chậu ít biểu hiện triệu chứng, nếu có thường là đau cách hồi khi đi lại, chuột rút, lâu ngày có thể loét chân, hoại tử ngón chân… Dấu hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như thoái hóa khớp, suy giãn tĩnh mạch chi dưới, bàn chân đái tháo đường… Nếu không điều trị kịp thời, bệnh dễ gây biến chứng như hoại tử chân, nguy cơ phải đoạn chi. Mặt khác, động mạch chậu bị hẹp thì các mạch máu khác trong cơ thể cũng có khả năng bị ảnh hưởng. Cụ thể động mạch nuôi tim bị tắc dẫn đến nhồi máu cơ tim, động mạch nuôi não tắc dẫn đến tai biến mạch máu não, suy thận, tăng huyết áp…

Để giảm rủi ro mắc bệnh mạch máu ngoại biên, bác sĩ khuyến cáo tránh xa thuốc lá, áp dụng chế độ ăn có lợi cho tim (ít chất béo bão hòa, ít muối và đường, nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt…). Nên tập thể dục thường xuyên, quản lý huyết áp, lượng đường trong máu, khảo sát mạch MRI  để phát hiện và kịp thời can thiệp sớm .