Aspirin trong nhồi máu cơ tim: Công dụng, cách dùng và lưu ý

Aspirin là một loại thuốc thông dụng được sử dụng để làm hạ sốt và giảm đau. Sự phổ biến của aspirin đã đạt đến mức chúng ta có thể tự mua nó tại bất kỳ quầy thuốc nào, thậm chí cả trong các siêu thị ở nhiều nước trên thế giới.

Trước những năm 1970, aspirin được coi là không có lợi cho các bệnh lý tim mạch. Tuy nhiên, hàng loạt nghiên cứu lâm sàng trên hàng nghìn bệnh nhân tim mạch đã chứng minh aspirin là một trong những điểm quan trọng trong dự phòng và điều trị nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não. Aspirin đã trở thành một loại thuốc phổ biến trong điều trị các bệnh lý về động mạch vành, đặc biệt là đối với những bệnh nhân sau khi trải qua nhồi máu cơ tim. Đến thời điểm hiện tại, chúng ta có thể khẳng định aspirin là một loại thuốc giá rẻ mà không thể bỏ qua trong điều trị các bệnh lý về tim mạch.

Aspirin hoạt động như thế nào?

Cơ chế hoạt động của aspirin

Aspirin có tác dụng giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não thông qua việc ngăn chặn hình thành cục máu đông. Khi mạch máu bị xơ vữa và gặp tổn thương, lớp nội mạc bên trong mạch máu bị tổn thương sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành cục máu đông trong các mạch máu đó. Tình trạng tổn thương mạch máu có thể do nhiều nguyên nhân như tăng huyết áp, tăng đường máu, tăng cholesterol và các chất độc từ thuốc lá. Các cục máu đông trong mạch máu có thể gây tắc nghẽn mạch máu, gây nhồi máu cơ tim nếu là mạch máu cung cấp máu cho tim, và gây tai biến mạch não nếu là mạch máu cung cấp máu cho não.

Aspirin trong nhồi máu cơ tim

Aspirin làm giảm nguy cơ đau tim và một số cơn đột quỵ . Aspirin có tác dụng ngăn tiểu cầu trong máu của bạn vón cục và đóng cục trong động mạch, do đó làm giảm những rủi ro này bằng cách cải thiện lưu lượng máu đến tim và não của bạn.. Aspirin giúp làm giảm độ nặng của nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não trong trường hợp bệnh nhân có những mảng xơ vữa không ổn định, và cũng có tác dụng dự phòng nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não.

Aspirin khi uống sẽ ngăn ngừa cục máu đông hình thành thông qua tác dụng chống ngưng kết tiểu cầu sau vài phút. Aspirin giúp làm giảm thiểu nguy cơ của nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não trong trường hợp bệnh nhân có những mảng xơ vữa không ổn định, và cũng có tác dụng dự phòng nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não.

Aspirin trong nhồi máu cơ tim

Tuy nhiên, aspirin cũng có thể gây ra các tác dụng phụ trên dạ dày. Bệnh nhân thường có thể gặp đau thượng vị do kích ứng dạ dày sau khi uống aspirin. Để giảm tác dụng phụ này, nên uống aspirin sau khi đã ăn no. Dạng viên aspirin pH8 trước đây được giới thiệu với hy vọng làm giảm tác dụng phụ lên dạ dày, nhưng các nghiên cứu không cho thấy dạng viên này có hiệu quả trong việc giảm tác dụng phụ. Nguy cơ chảy máu dạ dày do aspirin khoảng 1 trường hợp trong 1.000 bệnh nhân mỗi năm. Để giảm nguy cơ này, có thể sử dụng thêm các loại thuốc ức chế bơm proton như omeprazole. Một phần trăm bệnh nhân sử dụng aspirin có thể gặp dị ứng, thường là hen. Trong trường hợp bị dị ứng, bệnh nhân cần được giải mẫn cảm. Sau khi giải mẫn cảm, bệnh nhân nên tiếp tục sử dụng aspirin vì việc dừng sử dụng có thể gây tái phát dị ứng.

Các trường hợp sử dụng Aspirin

Theo khuyến cáo, aspirin được sử dụng trong các trường hợp sau:

1. Đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch não trước đó sử dụng Aspirin :

   Aspirin giúp giảm nguy cơ các biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch não và tử vong do tim mạch đến 25% ở bệnh nhân mới có nhồi máu cơ tim.

Dự phòng thiếu máu  cơ tim tốt sẽ hạn chế tỷ lệ tử vong do thiếu máu  cơ tim.

2. Sau phẫu thuật cầu nối động mạch vành sử dụng aspirin

   Aspirin giúp giảm nguy cơ hỏng cầu nối ở 30% bệnh nhân sau mổ cầu nối động mạch vành.

3. Dự phòng huyết khối ở bệnh nhân sau phẫu thuật khớp háng

   Aspirin giảm 30% nguy cơ huyết khối tĩnh mạch chi hoặc nhồi máu phổi ở những bệnh nhân sau phẫu thuật thay khớp háng.

4. Người tai biến mạch não hoặc tai biến mạch não thoáng qua

   Aspirin giúp giảm nguy cơ các biến cố tim mạch lớn tới 22% ở những bệnh nhân mới bị tai biến mạch não.

Các trường hợp không sử dụng Aspirin

Tuy nhiên, có những trường hợp aspirin không hiệu quả:

1. Khi không có tiền sử nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch não trước đó, và tuổi lớn hơn 50: Dùng aspirin để dự phòng nguyên phát không có lợi, thậm chí có hại hơn cho bệnh nhân.
2. Bệnh nhân có bệnh động mạch ngoại vi: Dù tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch não, aspirin không cho thấy lợi ích trong trường hợp này.
3. Bệnh nhân có bệnh lý huyết khối tĩnh mạch sâu: Aspirin không hiệu quả trong dự phòng tái phát huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc nhồi máu phổi.
4. Trường hợp đái tháo đường mà chưa có tai biến mạch não hoặc nhồi máu cơ tim: Các thử nghiệm lâm sàng không cho thấy hiệu quả dự phòng tiên phát bằng aspirin. Tuy nhiên, hầu hết các khuyến cáo hiện nay vẫn khuyên nên dùng aspirin để dự phòng nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân đái tháo đường.

Cần nhớ rằng việc sử dụng aspirin và liều lượng cụ thể phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong từng trường hợp cụ thể.

Cách sử dụng Aspirin trong điều trị nhồi máu cơ tim

Aspirin được sử dụng trong điều trị nhồi máu cơ tim dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Thông thường, liều dùng Aspirin trong trường hợp nhồi máu cơ tim là 81mg mỗi ngày. Tuy nhiên, liều dùng có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và chỉ định cụ thể của từng bệnh nhân.

Quan trọng là không tự ý dùng Aspirin mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt là đối với những người có tiền sử về dị ứng với Aspirin hoặc các vấn đề về dạ dày. Trong một số trường hợp, Aspirin có thể gây ra các tác dụng phụ như loét dạ dày hoặc gây ra các vấn đề về tiêu hóa.

Liều dùng Aspirin trong điều trị nhồi máu cơ tim: Sử dụng liều Aspirin từ 75 – 325mg mỗi ngày để chống tái phát nhồi máu cơ tim. Có thể kết hợp thêm với Streptokinase (thuốc làm tan huyết khối) hoặc Dipyridamole (thuốc giãn mạch vành).

Lưu ý khi sử dụng Aspirin trong nhồi máu cơ tim

Trong quá trình sử dụng Aspirin, bệnh nhân cần tuân thủ đúng hướng dẫn và liều lượng được chỉ định bởi bác sĩ. Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng không mong muốn hoặc tác dụng phụ nào sau khi sử dụng Aspirin, hãy ngừng dùng và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.

Không nên tự ý dừng uống Aspirin mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ tái phát nhồi máu cơ tim.

Kết Luận

Aspirin là một loại thuốc hiệu quả trong việc giảm nguy cơ hình thành cục máu đông trong mạch máu, giúp phòng ngừa và điều trị nhồi máu cơ tim. Tuy nhiên, việc sử dụng Aspirin cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc lo ngại nào về việc sử dụng Aspirin, hãy tham vấn ngay với bác sĩ để nhận được sự hỗ trợ và tư vấn tốt nhất.