Xơ vữa động mạch cảnh trong mức nặng, nguy cơ đột quỵ rất gần
Xơ vữa động mạch lớn tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ não. Đó là trường hợp bệnh nhân nữ 63 tuổi, bị tăng huyết áp 10 năm nay, huyết áp lúc cao nhất lên 180/120mmHg. Bệnh nhân được khám và dùng thuốc theo bảo hiểm y tế khá thường xuyên, mức HA duy trì dưới 150/90 mmHg. Hơn nữa, bệnh nhân đã được khám ở Bệnh viện Lão khoa trung ương, siêu âm động mạch cảnh thấy hẹp 30% động mạch cảnh trong trái đoạn ngoài sọ, chưa thấy ảnh hưởng dòng chảy.
Hiện tại người bệnh không đau đầu, không chóng mặt, không bị yếu chân tay; vẫn sinh hoạt bình thường, ăn ngủ được. Tuy nhiên, gần đây bệnh nhân thấy hay mệt, có lúc tức ngực, tâm trạng hơi lo lắng. Hơn nữa, con gái được gặp Bác sĩ Trung tâm dự báo đột quỵ tư vấn, nên cho mẹ đến khám khảo sát nguy cơ đột quỵ.
Kết quả chụp mạch máu não thật bất ngờ: hình ảnh nhu mô não trên phim MRI sọ não không bị đột quỵ, không bị u, không bị viêm; có hình ảnh teo não hơn so với tuổi, bệnh chất trắng bán cầu trái. Tuy nhiên, hình ảnh mạch máu não cho thấy động mạch cảnh trong bên trái hẹp nặng, làm dòng máu chảy từ đoạn phân chia xoang cảnh lên não giữa cùng bên rất nhỏ (chỉ thấy tín hiệu dòng chảy nhỏ của động mạch cảnh trong đoạn nội sọ, động mạch não giữa trái giảm lưu lượng nhiều), mạng lưới tuần hoàn não thưa thớt; có tuần hoàn bên của động mạch thông trước cấp bù từ động mạch não giữa phải; động mạch não giữa phải xơ vữa gây hẹp lòng mạch mức độ vừa.
Người bệnh tăng HA bị xơ vữa động mạch cảnh nặng
Như vậy, mặc dù bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh trong trái mức nặng, nhìn hình ảnh MRA sọ não rất nguy hiểm. Tuy nhiên lâm sàng người bệnh lại chưa bị đột quỵ, biểu hiện thiếu máu não chưa rõ (ít bị chóng mặt, ít bị đau đầu). Với mức hẹp gần như tắc, nguy cơ huyết khối tắc động mạch cảnh trong trái là rất gần và rất cao. Nếu tắc hệ động mạch cảnh trong, não giữa thì bệnh cảnh lâm sàng rất nặng nề, có thể gây phù não lớn và tử vong; hoặc nhẹ hơn là liệt nửa người nặng, rối loạn ngôn ngữ…
Hẹp mức nặng động mạch cảnh trong do xơ vữa
Động mạch cảnh trong phải xơ vữa hẹp nặng, không thấy dòng chảy trên MRA
Thông qua ca bệnh này, chúng tôi muốn khuyến cáo tới cộng đồng rằng, tất cả người bệnh bị tăng huyết áp đều phải ít nhất được siêu âm động mạch cảnh, nếu thấy có xơ vữa động mạch (dù mảng xơ vữa nhỏ) vẫn rất cần chụp hệ động mạch não khảo sát mạch. Bởi vì siêu âm động mạch cảnh chỉ thấy được một phần động mạch cảnh trong ngoài sọ và động mạch cảnh chung, không thấy được toàn bộ động mạch cảnh trong và các động mạch não giữa, động mạch não sau, động mạch não trước; động mạch đốt sống và động mạch thân nền. Mặt khác, chụp mạch ở người tăng huyết áp không những phát hiện xơ vữa động mạch sớm, còn phát hiện phình động mạch não (mặt bệnh rất nguy hiểm đến tính mạng). Khi phát hiện sớm các tổn thương phình động mạch hoặc xơ vữa động mạch, các bác sĩ chuyên khoa sẽ có giải pháp hữu hiệu nhất để ngăn chặn nguy cơ đột quỵ, phát hiện được sự nguy hiểm tiềm ẩn mà người bệnh không hề hay biết.
Giá trị dự báo, dự phòng đột quỵ rất lớn: tránh được nguy cơ tử vong, hoặc tàn phế, với kinh tế thấp nhất và hiệu quả nhất. Đúng theo phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”./.
