Điều Trị Hiệu Quả Xơ Vữa Động Mạch Não Bằng Homo BQ: Ca lâm sàng
XƠ VỮA ĐỘNG MẠCH NÃO CÓ THỂ ĐIỀU TRỊ BẰNG CÁCH NÀO?
Tiến sĩ bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, Trung tâm dự báo – Dự phòng đột quỵ não
Tiến sĩ bác sĩ Nguyễn Văn Tuyến – Trung tâm đột quỵ – Bệnh viện TƯ Quân đội 108
Bệnh nhân nam 74 tuổi, trú quán Thanh Thủy, Thanh Liêm, Hà Nam. Tiền sử tăng huyết áp 7 năm, điều trị không thường xuyên. Tháng 8/2022 bệnh nhân tự nhiên nói ngọng, đi lại chậm chạp và yếu hơn. Bệnh nhân lên Bệnh viện Quân y 103, được tiến sĩ bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn khám và điều trị. Khám lâm sàng thấy ý thức tỉnh, giao tiếp được, trí nhớ bình thường, rối loạn ngôn ngữ vận động (nói khó), liệt nửa người phải sức cơ MRC 4/5, bậc cơ 5; người bệnh tự đi lại sinh hoạt được, ăn ngủ được, huyết áp 165/100 mmHg.
Chụp MRA 1.5 sọ não dựng hệ động mạch cảnh – não, thấy hình ảnh nhồi máu não nhỏ (2cm) vùng nhân xám bán cầu trái, xơ vữa nhiều động mạch não giữa 2 bên đoạn M2, M3, gây gián đoạn tín hiệu trên phim MRA, xơ vữa động mạch đốt sống phải đoạn gần nối vào động mạch thân nền. Xét nghiệm có tăng cholesterol 5,7mmol/l, Triglycerid 5,02mmol/L.
Bệnh nhân được chẩn đoán liệt nửa người phải nhẹ do đột quỵ nhồi máu não vùng nhân xám bán cầu trái, xơ vữa nhiều động mạch nội sọ, tăng huyết áp, tăng mỡ máu. Kế hoạch điều trị gồm
- Thuốc chống kết tập tiểu cầu: Aspirin 81mg uống 1 viên tối, dùng hàng ngày trong 6 tháng nếu không có biến chứng dạ dầy
- Kiểm soát huyết áp: Enalaprin 5mg uống 1 viên sáng, dùng hàng ngày (theo dõi huyết áp và điều chỉnh)
- Dưỡng não: Cerebrolysin 20mg tiêm tĩnh mạch trong 15 ngày; Piracetam 800mg uống 4 viến sáng, chiều
- Chống xơ vữa động mạch: Homo BQ 4 viên/ngày chia 2 lần sáng chiều trong 30 ngày đầu, sau duy trì 2 viên/ngày;
- Hạ mỡ máu: Aztor 20mg uống 1 viên trong 2 tháng đầu
- Hướng dẫn chế độ tập luyện đều hàng ngày: gồm đi bộ, tập thể dục; Không được hút thuốc lá, giảm ăn mỡ động vật, tăng ăn rau xanh
Sau 2 tháng điều trị và tập vận động, bệnh nhân hồi phục trở lại hoàn toàn, người khỏe, tự sinh hoạt chăm sóc bản thân được, huyết áp khá ổn định mức 130-140/80mmHg. Người bệnh chấp hành tốt hướng dẫn điều chỉnh lối sống, tập luyện và dùng thuốc. Từ tháng thứ 3 (11/2022) người bệnh chỉ dùng HomoBQ 2 viên/ngày, Enalaprin 5mg 1 viên sáng, Asprin 81mg uống 1 viên tối. Quá trình theo dõi thấy từ tháng 6/ đến 8/2023 huyết áp ổn định mức 120/70mmHg, bác sĩ điều trị đã đề nghị tạm dừng thuốc huyết áp và theo dõi (vẫn dùng Homo BQ 2 viên/ngày). Trong quá trình không dùng thuốc hạ huyết áp, chỉ dùng Homo BQ 2 viên/ngày, bệnh nhân vẫn khỏe mạnh bình thường, HA vẫn ổn định mức 120-130/75 mmHg, nên không dùng thuốc huyết áp nữa cho đến nay (12/2023).
Ngày 6/12/2023, bệnh nhân được khám kiểm tra lại. Kết quả rất bất ngờ, chỉ số sinh hóa máu ở mức bình thường, đặc biệt tình trạng xơ vữa động mạch gây hẹp dòng chảy ở động mạch não giữa 2 bên, động mạch đốt sống phải đều giảm rõ rệt, lòng động mạch rộng hơn, lưu thông dòng máu tốt, lòng các động mạch trơn và mền mại hơn; toàn trạng bệnh nhân rất khỏe mạnh.
Như vậy tình trạng xơ vữa động mạch não sau 14 tháng điều trị cải thiện rõ rệt, từ chỗ hẹp 90% động mạch não giữa, xuống hẹp còn 40%, lưa thông dòng chảy tốt, lòng động mạch giảm sần và mền mại hơn. Đồng thời huyết áp người bệnh rất ổn mức bình thường mà không cần dùng thuốc hạ huyết áp, mỡ máu trở lại bình thường. Đây quả là một điều rất đặc biệt, vì trước nay chưa có thuốc nào điều trị làm giảm xơ vữa động mạch và nở lòng mạch máu. Các phác đồ điều trị kinh điển là hạ mỡ máu, có tác dụng giảm quá trình xơ vữa và phát triển tiếp của mảng vữa xơ, chứ không thể thu hẹp mảng xơ vữa đã hình thành. Thuốc chống kết tập tiểu cầu hay chống đông máu, tác dụng chính là ngăn hình thành cục máu đông chỗ sần, thường là mảng xơ vữa, chứ không thể làm thu hẹp mảng xơ vữa. Các thuốc kiểm soát huyết áp, giúp áp lực thành động mạch, giảm sự phì đại lớp áo giữa nội mạc động mạch, chứ không thể thu nhỏ diện tích cục xơ vữa đã hình thành.
Phác đồ điều trị của chúng tôi khác các hướng dẫn điều trị dự phòng đột quỵ não, đó là có thêm Homo BQ, và thực tế đã chứng minh rõ sự cải thiện làm giảm mảng xơ vữa, mở rộng lòng mạch, tăng lưu lượng dòng chảy động mạch não, tăng độ trơn nhẵn của động mạch và làm thành động mạch đỡ cứng hơn. Vậy tại sao Homo BQ lại có tác dụng kỳ diệu như vậy? Điều này chỉ có thể lý giải bởi những thành phần có trong Homo BQ: Acid Folic 1mg, uống duy trì hàng ngày là 2mg, đây là liều cao (liều thông thường 0,4mg) có tác dụng tăng tiết Nitric Oxyt, bảo vệ nội mạc động mạch, chống oxy hóa; Acid Folic cùng với vitamin B6, vitamin B12 giúp giảm nồng độ Homocystein máu, qua đó giảm yếu tố gây oxy hóa ở nội mạc động mạch; Coenzym Q10 có tác dụng tăng tổng hợp ATP, chống oxy hóa. Những tác dụng trên được cộng hưởng, có chung tác dụng là bảo vệ nội mạc động mạch, cải thiện vi tuần hoàn, giãn mạch nhẹ, làm giảm độ cứng của thành động mạch và chống xơ vữa động mạch. Tác dụng giảm xơ vữa động mạch của Homo BQ có thể do lòng động mạch chỗ xơ vữa được nở hơn nhờ mền mại của nội mạc động mạch và khả năng đàn hồi, giãn nỡ mạch tốt hơn. Chúng tôi cũng chưa thật rõ, liệu Homo BQ có thể làm thu nhỏ diện tịch mảng xơ vữa hay không, cần có những nghiên cứu cụ thể thêm.