Huyết áp cao hay tăng huyết áp là một tình trạng bệnh lý phổ biến trong cộng đồng. Theo thống kê hiện nay trên thế giới có đến 1,13 tỷ người có huyết áp cao, con số này được dự đoán lên đến 1,56 tỷ người vào năm 2025. Bệnh thường diễn tiến âm thầm và gây ra những biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng người bệnh hoặc để lại gánh nặng tàn phế. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về Huyết áp cao, tác động của nó đối với cơ thể, các yếu tố góp phần vào sự phát triển của nó, các kỹ thuật quản lý hiệu quả và các biện pháp phòng ngừa. Cho dù bạn hoặc người thân của bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh cao huyết áp hay bạn đang tìm kiếm thông tin cho mục đích phòng ngừa, bài viết này sẽ trang bị cho bạn kiến ​​thức và nguồn lực để đưa ra quyết định sáng suốt về sức khỏe của mình.

Huyết Áp Cao Là Gì?

Cao huyết áp (hypertension) hay tăng huyết áp là tình trạng áp lực dòng chảy của máu lên thành động mạch tăng cao. Huyết áp cao giai đoạn 3 là một tình trạng bệnh lý khi áp lực của máu lên thành động mạch luôn ở mức quá cao. Nó  được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì nó thường không biểu hiện các triệu chứng đáng chú ý cho đến khi đạt đến mức độ nguy hiểm. Hiểu được các yếu tố góp phần gây ra huyết áp cao là rất quan trọng để quản lý và phòng ngừa hiệu quả.

Huyết áp cao là gì?

Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực của máu lên thành mạch được đo bằng milimét thủy ngân (mmHg) và được ghi thành hai số: huyết áp tâm thu (số trên cùng) và huyết áp tâm trương (số dưới cùng). Huyết áp tâm thu biểu thị lực khi tim đập, trong khi huyết áp tâm trương biểu thị lực khi tim nghỉ giữa các nhịp đập. Chẳng hạn, chỉ số huyết áp là 120/80 mmHg được coi là bình thường.

Bảng : Tiêu chuẩn chẩn đoán tăng huyết áp dựa trên đo huyết áp phòng khám, đo huyết áp lưu động và đo huyết áp tại nhà.

Nguyên nhân lối sống dẫn đến bệnh huyết áp cao

Một số yếu tố lối sống dẫn đến bệnh huyết áp cao. Bao gồm :

• Chế độ ăn uống: Tiêu thụ quá nhiều natri, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng huyết áp.
• Không hoạt động thể chất: Thiếu tập thể dục thường xuyên góp phần tăng cân và tăng nguy cơ huyết áp cao.
• Hút thuốc: Các sản phẩm thuốc lá có chứa các hóa chất độc hại có thể làm co mạch máu và tăng huyết áp.
• Căng thẳng: Căng thẳng mãn tính có thể ảnh hưởng xấu đến huyết áp, dẫn đến tăng huyết áp.

Huyết áp cao: Nguyên nhân và các yếu tố dẫn đến huyết áp cao

Huyết áp cao có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân cơ bản và các yếu tố nguy cơ. Hiểu được những yếu tố kích hoạt này có thể giúp các cá nhân thực hiện các bước chủ động để quản lý hoặc ngăn chặn Huyết Áp Cao.

Huyết áp cao nguyên phát

Huyết áp cao nguyên phát (thiết yếu) là huyết áp cao do nhiều yếu tố và không có nguyên nhân rõ ràng. Nó còn được gọi là tăng huyết áp vô căn hoặc cần thiết. Huyết áp trên mức bình thường thường là trên 120/80 mmHg. Điều này có nghĩa là áp suất bên trong động mạch của bạn cao hơn mức bình thường.

Huyết áp cao thứ phát

Huyết áp cao thứ phát (cao huyết áp thứ phát) là huyết áp cao do một tình trạng bệnh lý khác gây ra. Nó có thể được gây ra bởi các tình trạng ảnh hưởng đến thận, động mạch, tim hoặc hệ thống nội tiết. Huyết áp cao thứ phát cũng có thể xảy ra trong thai kỳ.

Huyết áp cao thứ phát khác với loại huyết áp cao thông thường (tăng huyết áp nguyên phát hoặc tăng huyết áp cần thiết), thường được gọi đơn giản là huyết áp cao.

Điều trị huyết áp cao thứ phát đúng cách thường có thể kiểm soát cả huyết áp cao và tình trạng gây ra nó. Điều trị hiệu quả làm giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng — bao gồm bệnh tim, suy thận và đột quỵ.

Các nguyên nhân dẫn đến bệnh huyết áp cao

Một số nguyên nhân làm tăng khả năng phát triển Huyết Áp Cao. Bao gồm :

• Tuổi tác: Huyết áp có xu hướng tăng theo tuổi tác, khiến người lớn tuổi dễ bị huyết áp cao hơn.
• Tiền sử gia đình: Tiền sử gia đình bị huyết áp cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh của một cá nhân.
• Béo phì: Cân nặng dư thừa gây thêm căng thẳng cho tim và hệ tuần hoàn, làm tăng huyết áp.
• Dân tộc: Một số nhóm dân tộc nhất định có tỷ lệ tăng huyết áp cao hơn.
• Tình trạng mãn tính: Các tình trạng như tiểu đường và cholesterol cao có liên quan đến huyết áp cao hơn.

Tác hại của Huyết áp cao đối với sức khỏe

Huyết Áp Cao có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe tổng thể. Nó gây thêm căng thẳng cho tim và mạch máu, dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe.

Huyết áp cao dẫn đến Biến chứng tim mạch

Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với các bệnh tim mạch, bao gồm:

• Đau tim: Huyết áp cao có thể khiến các động mạch bị thu hẹp, dẫn đến các cơn đau tim.
• Đột quỵ: Huyết áp cao làm tăng nguy cơ đột quỵ do làm hỏng các mạch máu trong não.
• Suy tim: Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, cuối cùng dẫn đến suy tim.
• Rối loạn Nhịp tim: Huyết áp cao dẫn đến nhiều biến chứng, đau tim và suy tim có thể dẫn đến chứng rối loạn nhịp tim.
• Tai biến mạch máu não: Tăng huyết áp dẫn đến thành mạch máu não bị hủy hoại và có thể dẫ đến bệnh tai biến.

Huyết áp cao dẫn đến đau tim

Tổn thương thận

Huyết áp cao có thể làm suy giảm chức năng thận, dẫn đến tổn thương thận, thậm chí là suy thận.

Suy giảm thị lực

Huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến các mạch máu trong mắt, có khả năng dẫn đến các vấn đề về thị lực hoặc thậm chí mù lòa.

Suy giảm nhận thức

Tăng huyết áp không được kiểm soát có liên quan đến việc tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và mất trí nhớ trong cuộc sống sau này.

Rối loạn chức năng tình dục

Đối với nam giới, Huyết Áp Cao có thể góp phần gây rối loạn cương dương.

Biến chứng cao huyết áp

Dự phòng Huyết Áp Cao bằng cách nào?

Dự phòng huyết áp cao bao gồm sự kết hợp giữa thay đổi lối sống và điều trị y tế.

Thay đổi lối sống

• Chế độ ăn uống cân bằng: Áp dụng chế độ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hạn chế natri, chất béo bão hòa và thực phẩm có đường.
• Tập thể dục thường xuyên: Tham gia hoạt động thể chất ít nhất 30 phút hầu hết các ngày trong tuần để duy trì cân nặng khỏe mạnh và giảm huyết áp.
• Bỏ hút thuốc: Nếu bạn hút thuốc, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ và bỏ hút thuốc để giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác.
• Quản lý căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga hoặc hít thở sâu để kiểm soát huyết áp.
• Thay đổi lối sống:  thực hiện lối sống lành mạnh: Giảm cân, giảm ăn muối và chất béo bão hòa, tập thể dục thường xuyên, nên tránh chất kích thích, hạn chế hút thuốc lá, kể cả hút thuốc thụ động.

Điều trị y tế

• Thuốc: Các bác sĩ có thể kê đơn thuốc hạ huyết áp để kiểm soát huyết áp khi chỉ thay đổi lối sống là không đủ.
• Kiểm tra thường xuyên: Theo dõi thường xuyên và thăm khám bác sĩ là điều cần thiết để theo dõi mức huyết áp và điều chỉnh kế hoạch điều trị.

Phòng ngừa Huyết Áp Cao

Phòng ngừa huyết áp cao hiệu quả hơn là kiểm soát nó sau khi chẩn đoán. Thực hiện theo các biện pháp phòng ngừa này để duy trì mức huyết áp khỏe mạnh.

• Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Béo phì là một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với Huyết Áp Cao. Bằng cách duy trì cân nặng khỏe mạnh, bạn có thể giảm căng thẳng cho tim và mạch máu.

• Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh cho tim

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim giàu trái cây, rau và ngũ cốc đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và quá nhiều natri có thể ngăn ngừa tăng huyết áp.

• Duy trì hoạt động thể chất

Hoạt động thể chất thường xuyên không chỉ hỗ trợ kiểm soát cân nặng mà còn giữ cho các mạch máu khỏe mạnh và giảm huyết áp.

• Hạn chế uống rượu

Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng huyết áp. Điều độ là chìa khóa để ngăn chặn Huyết Áp Cao.

• Quản lý căng thẳng

Thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng để kiểm soát huyết áp và duy trì sức khỏe tổng thể.

Những câu hỏi thường gặp về Huyết Áp Cao

1. Các triệu chứng của Huyết Áp Cao là gì?
   

   Huyết áp cao thường không có triệu chứng, đó là lý do tại sao việc kiểm tra huyết áp thường xuyên là rất quan trọng. Một số cá nhân có thể bị đau đầu, khó thở hoặc chảy máu cam ở mức huyết áp cực cao.

2. Huyết áp cao có chữa khỏi hoàn toàn được không?
   

   Huyết áp cao là một tình trạng mãn tính, nhưng nó có thể được kiểm soát hiệu quả bằng cách thay đổi lối sống và dùng thuốc, cho phép các cá nhân có một cuộc sống bình thường.

3. Cao huyết áp có di truyền không?
   

   Có, tiền sử gia đình có huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng này của một cá nhân.

4. Tôi nên kiểm tra huyết áp bao lâu một lần?
   

   Người lớn nên kiểm tra huyết áp ít nhất mỗi năm một lần hoặc thường xuyên hơn nếu được chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyên dùng.

5. Có biện pháp tự nhiên nào để kiểm soát Huyết Áp Cao không?
   

   Mặc dù thay đổi lối sống đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp cao, nhưng một số người có thể tìm thấy lợi ích từ các biện pháp tự nhiên như tỏi, trà dâm bụt hoặc coenzyme Q10. Tuy nhiên, những điều này nên được thảo luận với một chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

6. Trẻ em có thể bị bệnh Huyết Áp Cao không?
   

   Mặc dù ít phổ biến hơn ở trẻ em nhưng huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Thói quen sinh hoạt được thiết lập trong thời thơ ấu có thể ảnh hưởng đến mức huyết áp sau này trong cuộc sống.

7. Huyết áp cao là bao nhiêu?
   

   Huyết áp cao là khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương dưới mức 90 mmHg

8. Huyết áp cao nên làm gì ?
   

   Khi bạn hoặc người nhà bị huyết áp cao đột ngột nên Nằm yên tại chỗ, nên nằm ở nơi thoáng mát, yên lặng và Báo ngay với người thân, liên lạc với cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ. Chú ý Không tự ý dùng bất kỳ biện pháp điều trị nào khi không có hướng dẫn của nhân viên y tế (không cạo gió, không dùng các loại thuốc).

Kết luận

Huyết áp cao là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng cần được chú ý và có biện pháp chủ động. Bằng cách hiểu nguyên nhân, ảnh hưởng và chiến lược phòng ngừa, các cá nhân có thể kiểm soát sức khỏe tim mạch của mình và đưa ra quyết định sáng suốt để có chất lượng cuộc sống tốt hơn. Hãy nhớ rằng, khám sức khỏe định kỳ và điều chỉnh lối sống có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các biến chứng liên quan đến huyết áp cao. Ưu tiên sức khỏe của bạn ngày hôm nay để đảm bảo một ngày mai khỏe mạnh hơn.

============================================================