9 Cách phòng ngừa và điều trị Xơ Vữa Động Mạch

Xơ vữa động mạch là tình trạng động mạch hình thành các mảng vữa và xơ cứng. Xơ vữa động mạch có thể ảnh hưởng đến hầu hết các động mạch trong cơ thể như các động mạch ở tim, não, cánh tay, chân, mạc treo và thận.. Đây là một bệnh lý mạch máu mạn tính, thường xảy ra khi rối loạn chức năng nội mạc động mạch (do chất oxy hoá), kết hợp lắng đọng mỡ máu xấu (Cholesterol LDL tăng cao), gây hình thành và phát triển xơ vữa trong thành mạch máu. Xơ vữa động mạch có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe và là một trong những nguyên nhân chính gây các bệnh tim mạch và đột quỵ não.

Xơ vữa động mạch vành

Điều trị xơ vữa động mạch

Điều trị xơ vữa động mạch phụ thuộc vào mức độ nặng và các triệu chứng liên quan. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

1. Thay Đổi Lối Sống:

Thay đổi lối sống là một phương pháp quan trọng trong việc quản lý xơ vữa động mạch. Điều này bao gồm việc duy trì một chế độ ăn lành mạnh, không hút thuốc lá, tập thể dục đều đặn, kiểm soát cân nặng và hạn chế stress.

2. Thuốc Giảm Cholesterol:

Đối với những người có mức cholesterol cao, việc sử dụng thuốc giảm cholesterol có thể được khuyến nghị để giảm nguy cơ tạo thành xơ vữa trong động mạch.

3. Bảo vệ nội mạc động mạch tránh bị xơ vữa:

Bình thường lòng động mạch trơn nhẵn do có tế bào nội mạc động mạch bảo vệ. Rối loạn chức năng là sự mất cân bằng trong sản xuất và tiêu thụ nitric oxide (NO). Hậu quả chính là động mạch không thể giãn ra đúng cách. Rối loạn chức năng nội mô tạo điều kiện thuận lợi cho sự hoạt hóa và kết dính tiểu cầu cùng với bạch cầu, cũng như sự hoạt hóa của các cytokine làm tăng tính thấm thành mạch đối với các lipoprotein bị oxy hóa và các chất trung gian gây viêm. Hậu quả cuối cùng dẫn đến tổn thương cấu trúc cơ trơn của thành động mạch, tăng sinh tế bào và hình thành mảng xơ vữa động mạch. Bổ sung Acid Folic giúp tăng tổng hợp NO, cùng với các chất chống oxy hoá có tác dụng bảo vệ nội mạc động mạch. Thực phẩm chức năng Homo BQ có Acid Folic, Coenzym Q10 giúp vừa giúp bổ sung chất tổng hợp NO, vừa có tác dụng chống oxy hoá, nên có tác dụng bảo vệ nội mạc động mạch, năng ngừa xơ vữa động mạch từ rất sớm, hay còn gọi là chống xơ vữa động mạch từ gốc.

4. Thuốc chống kết tập tiểu cầu:

Một số người bị xơ vữa động mạch có nguy cơ cao mắc bệnh đột quỵ, tắc mạch ngoại vi và nhồi máu cơ tim. Việc sử dụng thuốc chống kết tập tiểu cầu giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông tại chỗ xơ vữa, nên phòng đột quỵ não, nhòi máu cơ tim và tắc động mạch ngoại vi. Bệnh nhân này cần được bác sĩ chuyên khoa khám và chỉ định cụ thể.

5. Thủ Thuật Mạch Máu:

Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, phẫu thuật mở mạch máu, nối động mạch hoặc đặt stent có thể được thực hiện để khắc phục tắc nghẽn và khôi phục lưu thông máu.

6. Điều Trị Bệnh Tim và đột quỵ cấp cứu:

Trong trường hợp xơ vữa động mạch làm tắc nghẽn dòng chảy cấp, sẽ gây các bệnh tim mạch cấp cứu nguy hiểm như nhồi máu cơ tim hoặc nhồi máu não. Việc điều trị cấp cứu tại các chuyên khoa tim mạch hoặc đột quỵ, mục đích vừa khai thông lại dòng chảy (do xơ vữa gây huyết khối), mặt khác điều trị hậu quả do thiếu máu cấp gây ra.

9 cách dự phòng xơ vữa động mạch

Những thay đổi lối sống lành mạnh được khuyến nghị để điều trị chứng xơ vữa động mạch cũng giúp ngăn ngừa bệnh. Những thay đổi lối sống này có thể giúp giữ cho các động mạch khỏe mạnh: bỏ hút thuốc; an nhiều rau luộc, rau sống, cá biển, cá sông tươi và các thực phẩm lành mạnh khác; tập thể dục thường xuyên, ít nhất 5 ngày, mỗi ngày 30 phút, duy trì cân nặng khỏe mạnh; giảm cân nếu béo phì, thừa cân, Kiểm tra và duy trì huyết áp khỏe mạnh

Hướng dẫn chi tiết 9 cách bạn có thể dự phòng xơ vữa động mạch:

Không hút thuốc lá

Ngưng hút thuốc lá là biện pháp hiệu quả nhất và ít tốn kém nhất để ngăn ngừa tiến trình xơ vữa động mạch. Bạn cần quyết tâm bỏ hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá nếu không phải là người hút thuốc. Đối với người nghiện thuốc lá, bác sĩ có thể kê đơn các sản phẩm thay thế nicotin và dùng thuốc hỗ trợ cai nghiện thành công.

Tiết chế bia rượu

Uống nhiều bia rượu có thể làm tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu từ đó làm hình thành các mảng xơ vữa động mạch. Mỗi người không nên uống quá 2 đơn vị rượu mỗi ngày đối với nam và 1 đơn vị rượu đối với nữ. Điều đó có nghĩa một ngày nam giới không nên uống quá 2 lon bia hoặc 300 ml rượu vang hoặc 60 ml rượu mạnh; còn nữ giới thì không uống quá một nửa số lượng đó.

Tập thể dục

Hoạt động thể lực thường xuyên giúp cải thiện cân nặng, huyết áp, mỡ máu và đường huyết, từ đó giảm xơ vữa động mạch. Các hiệp hội chuyên ngành khuyến cáo mỗi người cần vận động cường độ trung bình ít nhất 150 phút mỗi tuần (30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày mỗi tuần). Bạn có thể chọn lựa chế độ luyện tập phù hợp với khả năng gắng sức của mình, bắt đầu từ các hoạt động cơ bắp như đi bộ nhanh. Ngoài lợi ích về thể chất, tập thể dục đều đặn thường xuyên sẽ giúp bạn tự tin hơn và có trạng thái tinh thần tốt hơn.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Chế độ ăn lành mạnh có thể giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu và cân nặng. Bạn hãy ăn nhiều rau quả (200 gram/ngày), trái cây tươi (200 gram/ngày) và ngũ cốc mỗi ngày, chọn thức ăn nhiều chất xơ, ăn nhiều cá (ít nhất 1-2 lần/tuần). Chế độ ăn nhiều chất béo cần được giảm bằng cách giảm sử dụng mỡ động vật, bơ thực vật, sữa béo nguyên kem, lòng đỏ trứng, phủ tạng động vật (gan, thận, óc, lá lách …), thức ăn chiên rán sẵn, thức ăn nhanh …

Bệnh nhân đái tháo đường cần hạn chế các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, các chất đường ngọt như đường mía, mật, mứt, kem, sôcôla, bánh ngọt, kẹo, trái cây khô, trái cây ngọt (nho, xoài, nhãn, sầu riêng …), nước ngọt …

Lượng muối ăn vào được khuyến cáo dưới 6 gram/ngày (tương đương một muỗng nhỏ). Bạn có thể thực hiện chế độ giảm ăn mặn bằng cách giảm sử dụng thức ăn chế biến sẵn, chọn lựa thực phẩm tươi, không nêm mặn khi nấu ăn, hạn chế chấm thêm muối, nước chấm như nước mắm, nước tương khi ăn. Bạn cần biết cách đọc lượng muối natri (sodium) ghi trên nhãn các sản phẩm: nên chọn các thực phẩm có hàm lượng muối rất thấp (< 35 mg) hoặc không thêm muối trong quá trình sản xuất (trên nhãn thực phẩm được sản xuất ở nước ngoài có dòng chữ “Unsalted”, “No added salt” hoặc “Without added salt”).

Duy trì cân nặng lý tưởng

Béo phì làm gia tăng tiến trình xơ vữa động mạch và mắc các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Nếu thừa cân, béo phì, bạn cần giảm cân bằng chế độ ăn thích hợp, hoạt động thể lực và đôi khi cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đạt chỉ số khối cơ thể ở mức bình thường. Chỉ số khối cơ thể được tính bằng cách lấy cân nặng (kilogram) chia cho bình phương chiều cao (mét). Người Châu Á – Thái Bình Dương có chỉ số khối cơ thể bình thường khi trị số này nằm trong khoảng 18,5 – 22,9.

Kiểm soát huyết áp

Huyết áp tăng cao làm giảm sản xuất NO, tăng stress oxy hóa, dẫn đến tăng LDL-oxy hóa. Cao huyết áp còn thúc đẩy quá trình apoptosis của tế bào nội mạc mạch máu do tăng sản xuất angiotensin II, khiến tế bào nội mạc không liền lạc và tạo điều kiện cho phân tử LDL oxy hóa dễ dàng đi vào lớp dưới nội mạc. Bên cạnh đó, angiotensin II còn làm tăng phản ứng viêm và kích hoạt các phân tử kết dính, phân tử hấp dẫn tế bào monocyte, từ đó tạo thành tế bào bọt dưới nội mạc và cuối cùng là hình thành mảng xơ vữa động mạch. Nếu không được kiểm soát tốt, tăng huyết áp có thể gia tăng 4-6 lần nguy cơ đột quỵ, tăng huyết áp trong thời gian dài . Bệnh nhân tăng huyết áp cần được giảm huyết áp xuống dưới trị số 140/90 mmHg bằng cách dùng thuốc hạ áp và điều chỉnh lối sống như giảm ăn mặn, tập thể dục, không hút thuốc lá, tiết chế rượu bia, hạn chế căng thẳng, lo âu …

Kiểm soát đường huyết

Đái tháo đường có thể gia tăng 2-4 lần nguy cơ đột quỵ. Bệnh nhân đái tháo đường cần được kiểm soát đường huyết đạt mục tiêu bằng thuốc, chế độ ăn và vận động thể lực. Nếu chưa mắc đái tháo đường, bạn cần khám sức khỏe định kỳ để tầm soát đái tháo đường.

Kiểm soát mỡ máu

Quá nhiều mỡ xấu có thể làm tiến triển xơ vữa động mạch, dẫn đến đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Giữ các trị số mỡ máu của bạn trong giới hạn bình thường bằng chế độ ăn, tập thể dục và thuốc hạ mỡ máu.

Sử dụng thuốc

Sử dụng sản phẩm bổ xung acid folic và coenzym q10 trong sản phẩm homo bq vì chúng có tác dụng bảo vệ nội mạc động mạch, ngăn ngữa các mảng xơ vữa, đồng thời có thể kết hợp với aspirin đối với người bệnh vừa bị xơ vữa động mạch vừa bị cao huyết áp làm giảm các biến chứng của 2 bệnh trên như đột quỵ não, suy tim,…

 Tóm lại để phòng ngừa xơ vữa động mạch hiệu quả tốt nhất nên bỏ thuốc lá, rượu bia, đồng thời kiểm soát đường huyết và huyết áp cũng như cân nặng ở mức lý tưởng.